یکی از خصوصیات ویژه اهل‌بیت علیهم‌السلام مخصوصا امام حسین علیه‌السلام رسیدگی به فقرا و نیازمندان و مردم‌داری است. در اینجا به سه نمونه از رفتار امام (ع) با ایشان اشاره می‌کنیم.

 یاری به بدهکاران بی‌بضاعت.
روزی امام حسین (ع) به ملاقات بیماری به نام اسامة بن زید که ازقضا بدهکار بود، رفت. وی در بستر بیماری آه و زاری می‌کرد و می‌گفت: ای وای از دست غم و اندوه! حضرت از او پرسید: چه اندوهی داری؟ اسامة بن زید گفت: بدهکارم و غم و غصه شصت هزار درهم قرض، تمام وجودم را فرا گرفته است. امام فرمود: ناراحت نباش! من تمام بدهی تو را پرداخت می‌کنم. اسامه گفت: می‌ترسم قبل از پرداخت بدهی‌هایم، بمیرم. حضرت فرمود: من تمام بدهی‌های تو را قبل از مرگ تو می‌پردازم. و همان‌طور که وعده داده بود قبل از مرگ اسامه تمام قرض‌های وی را پرداخت. [۱]

 بر ما واحب است از این آموزه‌ها پند بگیریم و اگر می‌توانیم به تسویه قرض و وام افراد آبرومند کمک کنیم. یک بخش مهمی از زندگی همه ما باید صرف این امور شود در غیر این صورت روضه و گریه به تنهایی ما را به هدف اصلی نمی‌رساند. خودسازی زمانی انجام می‌شود که درکنار روضه و توسل از این‌گونه حرکات اهل بیت (ع) هم تبعیت شود. زمانی می‌شود هیئتی را هیئت امام حسینی دانست که حتما مرکز خیریه  یا مرکز فعالیت‌های اجتماعی داشته باشد.

بخشش محبوب ترین مال.
نقل شده است امام حسین (ع) در کمک‌رسانی به طبقات محروم جامعه، گاهی شِکر تصدق می‌داد. از آن حضرت پرسیدند: ای فرزند رسول الله! چرا شکر در راه خدا می‌دهید؟ فرمود: من خودم شکر دوست دارم و خدای متعال در قرآن شریف فرموده است «لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون» هرگز به مقام حقیقی نیکوکاران نمی‌رسید، مگر این که از آنچه دوست می‌دارید در راه خدا انفاق کنید. [۲] و انفاق دوست‌داشتنی‌ترین مال پیش من، از بهترین چیزهاست. [۳]

خداوند تأکید می‌کند آن چیزی را که دوست دارید ببخشید، که این بخشش ارزشمند است؛ مانند حضرت زهرا (س) که در روز عروسی لباس_عروس خود را به فقیر بخشید؛ و در پاسخ به پرسش پیامبر که پرسیدند چرا از لباس‌های دیگرت انفاق نکردی فرمود شما از جانب پروردگار به ما یاد دادید از آنچه که دوست داریم انفاق کنیم و من لباس عروسم را دوست داشتم و آن را بخشیدم.

یار یتیمان و بی پناهان.
شعیب بن عبدالرحمن خزاعی می‌گوید: بعد از واقعه عاشورا، مردان قبیله بنی اسد، هنگامی که خواستند جسد مطهر امام حسین (ع) را دفن کنند، در دوش آن حضرت اثر پینه و کوبیدگی زخمی یافتند که کاملا از جراحت‌های جنگی متفاوت بود. (یعنی زخم کهنه‌ای بود که هیچ شباهتی به زخم‌های روز عاشورا نداشت.) از امام زین‌العابدین (ع) در این مورد سؤال کردند و آن حضرت در پاسخ فرمود: «هذا مما ینقل الجراب علی ظهره الی منازل الارامل و الیتامی؛ این زخم در اثر حمل بار و کیسه‌های غذا و هیزم به خانه‌های بیوه زنان، یتیمان و مستمندان می‌باشد که پدرم بر دوش خویش آنها را حمل می‌کرد.» [۴]

متأسفانه در هیئات فقط از زخم‌های روز عاشورا صحبت شده و هیچ‌کس از این زخم‌های کهنه سیدالشهداء که در اثر رسیدگی به فقرا ایجاد شده، صحبتی نکرده است.

📚منابع:
۱- مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۲۲۱.
۲- آل عمران، آیه ۹۲.
۳- تفسیر کنزالدقائق، ج ۳، ص ۱۵۹.
۴- المناقب، ج ۴، ص ۶۶؛ بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۱۹۰.