محقق اردبیلی، در این ویژگی نیز، الگو و سرمشق بود، تا آن جا که درباره‌اش نوشته‌‌اند: «لم یصدر عنه فعل مباح فضلا عن الحرام والمکروه» (١) از وی کار مباحی سر نزد، چه رسد به حرام و مکروه!
ایشان، با این که بررسی‌های فقهی خویش را بر پایه شریعت آسان و آسان گیر استوار ساخته بود و اصل آسان گیری شرع را در استنباط دخیل می‌دانست؛ اما در مقام فتوا و نیز در رفتارهای شخصی، بسیار احتیاط می‌کرد. نمونه‌های فراوانی از احتیاط ورزیهای شخصی ایشان نقل شده که به پاره‌ای از آنها اشاره می‌کنیم:
هرگاه به قصد زیارت امام حسین – علیه السلام – حرکت می‌کرد، با این که در مسیر راه به مطالعه و تفکر در مسائل دینی می‌پرداخت؛ اما نمازهای خود را را جمع می‌گزارد (هم تمام و هم قصر) و در این باره چنین می‌گفت: طلب دانش، واجب است و زیارت مستحب، هر آن گاه که واجب و مستحب تزاحم کنند، احتمال آن که مستحب، مورد نهی و منع شارع باشد، هست؛ بنابر این، امکان دارد، سفر زیارتی، سفر معصیت نیز، باشد. (٢)
مقدس اردبیلی در امور دینی پرواپیشه بود، اما هیچ گاه گرفتار وسواس و رفتارهای غیر معمولی نشد.
او، فقیه وارسته‌ای بود که این وسوسه‌های شیطانی را با شریعت آسان و آسان گیر، ناسازگار می‌دانست. (٣)

منبع :
١. سیمای فرزانگان، ص۱۰۶.
٢. روضات الجنات، محمد باقر خوانساری، ج۱، ص۸۱، اسماعیلیان.
٣. مجمع الفائده والبرهان، ج۱، ص۳۳۸.